Margin là gì? Sử dụng thế nào cho hiệu quả?

Đi vay để sở hữu tài sản hoặc đầu tư là hoạt động phổ biến trên thế giới hiện đại ngày nay. Bạn cần mua nhà 2 tỷ nhưng hiện chỉ có 1,2 tỷ. Bạn vay thêm ngân hàng 800 triệu nữa để mua nhà. Tài sản cầm cố chính là ngôi nhà mà bạn mua. 

Bài viết hôm nay sẽ giới thiệu về Margin? Đặc điểm của vay margin? Sử dụng margin hiệu quả?

Margin là gì? Margin là khoản vay từ công ty chứng khoán, dùng để mua cổ phiếu hoặc chứng khoán. Khi đó cổ phiếu được mua bởi 2 nguồn tiền kết hợp. Tiền của nhà đầu tư gọi là tiền ký quỹ, tiền vay của công ty chứng khoán gọi là tiền margin. Giao dịch ký quỹ là cách NĐT gia tăng lợi nhuận nhanh chóng. Nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

Chúng ta cùng tìm hiểu về đặc điểm của khoản vay margin?

Cũng giống như việc chúng ta mua nhà. Có nhà chung cư, có nhà đất, nhà bé, nhà to. Thì vay chứng khoán cũng vậy. Mỗi mã chứng khoán có một tỷ lệ vay riêng. Những mã chứng khoán có tên tuổi, có thanh khoản tốt thì được vay nhiều hơn. Ngược lại những công ty làm ăn kém uy tín sẽ có khoản vay ít hơn. Thậm chí là không được cho vay. 

Theo quy định thì những mã tốt chỉ có tỷ lệ cho vay tối đa là 50%. Bạn phải ký quỹ 50%. Tức là bạn có 100 triệu thì cũng chỉ được vay thêm 100 triệu nữa để mua cổ phiếu. Tuy nhiên nhiều công ty chứng khoán tạo ra nhiều sản phẩm để NĐT có thể vay được nhiều hơn. 

Thứ hai là vay margin có thời hạn và phải trả lãi suất. Các công ty chứng khoán không tự nhiên mà cho NĐT vay tiền. Họ sẽ thu lãi suất dựa trên số tiền vay của NĐT. Lãi suất cũng tùy thuộc vào từng công ty chứng khoán. Thông thường sẽ giao động từ 10 – 14%/ năm. Thời gian tính lãi suất kể từ ngày giải ngân mua cổ phiếu đến khi NĐT bán đi hoặc nạp tiền vào. Ngoài ra những khoản vay cũng có thời hạn. Ví dụ 3 hay 6 tháng. Sau khoảng thời gian này. NĐT sẽ được yêu cầu gia hạn hoặc hoàn trả khoản vay. 

Việc sử dụng margin ảnh hưởng trực tiếp đến tài khoản của bạn như thế nào?

Ví dụ đầu tiên bạn có mức vốn 100 triệu VNĐ. Bạn mua 1000 Cổ Phiếu VNM với mức giá 100.000đ/cp. Nếu bạn vay margin thêm 100 triệu bạn sẽ mua được 2000 cp Vinamilk.

Trường hợp VNM tăng giá lên 110.000đ/cp. Nếu không vay margin bạn sẽ lãi 10 triệu đồng. Còn nếu sử dụng margin bạn sẽ lãi 20 triệu đồng. Tiếp nữa là với 20 triệu dư ra. Bạn có thể vay margin thêm 20 triệu nữa để mua thêm cổ phiếu. Có thể nói việc sử dụng margin khi thị trường tăng giá là cách giúp bạn gia tăng lợi nhuận nhanh chóng. 

Trường hợp giá cổ phiếu VNM giảm xuống còn 90.000. Với việc bạn không vay margin. Bạn sẽ lỗ 10 triệu. Còn nếu bạn sử dụng margin. Bạn sẽ lỗ 20 triệu. Bạn sẽ lỗ gấp đôi so với khoản lỗ khi bạn không vay margin. Nếu giá vẫn tiếp tục giảm bạn sẽ còn đối mặt với một vấn đề nữa là Call Margin. 

Giá cổ phiếu giảm kéo theo tài sản của NĐT giảm theo. Đến một mức nào đó có thể ảnh hưởng đến số tiền vay từ công ty chứng khoán. Công ty chứng khoán lo sợ rằng không thu lại đủ 100 triệu cho vay. Vì thế khi giá giảm đến một mức nhất định. Công ty chứng khoán sẽ yêu cầu NĐT nộp thêm tiền hoặc bán bớt chứng khoán để trả nợ. Đây chính là call margin. 

Call margin căn cứ vào tỉ lệ ký quỹ còn lại của NĐT. Tỉ lệ ký quỹ tính bằng cách lấy giá trị tài sản của NĐT chia cho tổng giá trị chứng khoán. Tỉ lệ cụ thể sẽ phụ thuộc vào công ty chứng khoán. Nhưng thường thì khi tỷ lệ ký quỹ xuống dưới 30 hay 40% thì sẽ call margin. NĐT cần bán bớt chứng khoán hoặc nộp thêm tiền để đẩy tỉ lệ này lên trên mức call. Nếu NĐT không thực hiện theo yêu cầu của công ty chứng khoán hoặc giá chứng khoán tiếp tục giảm. Công ty chứng khoán có thể bán một phần chứng khoán để thu hồi nợ. Hành động bán bắt buộc này gọi là Force sell chứng khoán. 

Ví dụ như ở trường hợp trên. Tại mức giá VNM 100.000 đ. Tài sản của NĐT là 100 triệu. giá trị chứng khoán là 200 triệu. Tỉ lệ ký quỹ là 50%. Khi giá cổ phiếu VNM giảm xuống còn 80.000. Lúc này tổng giá trị chứng khoán còn lại là 160 triệu. Và tài sản của NĐT lúc này là 60 triệu. Tỉ lệ ký quỹ lúc này là 37,5%. Công ty chứng khoán sẽ yêu cầu NĐT nộp thêm tiền hoặc bán bớt cổ phiếu để tỉ lệ ký quỹ lớn hơn mức 40%. 

Tương tự như vậy nếu giá cổ phiếu tiếp tục rơi xuống còn 70.000đ. Tỉ lệ ký quỹ của NĐT sẽ là 40 triệu chia cho 140 triệu là 28,6%. Công ty chứng khoán có thể bán bớt 1 phần cổ phiếu của NĐT để thu nợ và đẩy tỉ lệ ký quỹ lên trên mức 40%. Đây là force sell bắt buộc. Như vậy chúng ta đã tìm hiểu về đặc điểm của margin. 

Sử dụng margin như thế nào cho hiệu quả?

Thứ nhất: Chỉ nên sử dụng margin trong ngắn hạn. Với lãi suất từ 10 – 14% 1 năm không kể phí giao dịch. Nếu liên tục ôm khoảng margin trong 1 năm. Bạn phải đạt lợi nhuận ít nhất 20% 1 năm để có thể đầu tư hiệu quả. Và 1 điều nữa là trong dài hạn. Thị trường sẽ trồi sụt rất mạnh. Margin sẽ tác động không nhỏ đến tâm lý NĐT. 

Thứ hai: NĐT chỉ nên sử dụng khi đã có kinh nghiệm. Margin là con dao 2 lưỡi. Sử dụng tốt thì gia tăng nhanh chóng lợi nhuận. Không tốt thì chịu nhiều rủi ro. Vì thế bạn nên sử dụng khi đã thuần thục những kỹ năng cơ bản. Và có cảm nhận nhất định về thị trường. 

Thứ ba: Nên sử dụng margin khi thị trường có xu hướng rõ ràng. Đoạn thị trường đi ngang hoặc biến động mạnh sẽ tạo áp lực mạnh. Nên quyết định đầu tư tốt nhất là sử dụng khi bạn đang có những vị thế tốt hay đang nắm giữ những cổ phiếu cho lợi nhuận. 

Thứ tư: Nên cắt bỏ margin khi thua lỗ. 

Cách tốt nhất để hạn chế rủi ro khi sử dụng margin là nhanh chóng dừng lại khi gặp bất lợi. Sai lầm lớn nhất của NĐT mới là sử dụng margin quá nhiều hoặc dùng để mua trung bình giá xuống. 

Nếu bạn vẫn chưa tin tưởng hãy lắng nghe lời khuyên từ NĐT huyền thoại Warren Buffett : “ Thậm chí dù chỉ mượn một khoản tiền nhỏ và cho dù bạn vẫn đủ vững vàng trước một thị trường đang lao dốc, thì những dòng tít đầu trang nhất của các tờ báo và những lời bình luận cay cú từ nhiều người mà bạn không biết, cũng đủ để tâm trí của bạn trở nên lo lắng và rung động. Và một tâm trí không ổn định thì sẽ dễ ra những quyết định sai lầm”. Warren Buffett.

Như vậy là chúng ta đã kết thúc bài viết về Margin. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp các bạn đầu tư một cách hiệu quả.

Note: Nếu chưa có tài khoản chứng khoán tại các công ty chứng khoán. Các bạn có thể đăng ký online trực tiếp tại công ty chứng khoán SSI qua đường link sau: https://www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan Hoặc có thể đăng ký online tại công ty chứng khoán VPS qua đường link sau: https://openaccount.vps.com.vn/